Günümüz koşullarında hak ihlalleri yalnızca fiziksel dünyada oluşmuyor. İnternetin ve sosyal medya platformlarının hızlıca hayatımıza nüfuz etmesiyle birlikte internet ortamında da haklarımızın ihlal edilmesi kuvvetle muhtemeldi.
Bir sabah uyandığınızda size ait fotoğrafların kullanılarak "sahte" İnstagram hesabı açıldığını görebilirsiniz. Yine işletme bilgilerinizin kullanıldığını ve "sahte" bir işletme hesabı olduğunu görmenizde bir hayli yüksek ihtimal barındırıyor. Ancak internet ortamında kişilik haklarımızın ihlal edilmesine ilişkin olarak etkin bir kanun var.
5651 sayılı bilişim internet kanunu internet ortamında ihlal edilen kişilik haklarına karşı koruma tedbirleri düzenliyor. Her ne koşulda olursa olsun eğer internet ortamında biri sizin kişilik haklarınıza saldırıyorsa bu içeriğin kaldırılmasını mahkemeden talep edebiliyorsunuz ve 24 saat içinde aksiyon alınabiliyor.
Bu durum farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Korsan link gönderilmesi yahut hesap bilgilerinin ele geçirilmesi ile halihazırda size ait olan bir hesap ele geçirilebilir. Ya da size ait bilgiler kullanılarak (fotoğraf - ad soyad - şirket bilgileri) yeni ve kontrolünüz dışında hesap açılabilir.
Çoğu zaman çalınan bu hesaplarla takipleştiğiniz kişilerden para isteniyor. Ödeme linki gönderilerek hesaba para atması isteniyor. Yeni bir saadet zinciri tanıtılıyor ve "ben bu hesaba kaydoldum binlerce lira kazandım sen de kaydol" gibi gerçek dışı, dolandırıcılık amaçlı linkler gönderiliyor.
Karşılaştığınız bu durumda panik yapmamak en önemlisi. Zira panikleyerek atılan korsan linklere tıklayabilir, daha fazla zarara sebebiyet verebilirsiniz. İzlenmesi gereken en sağduyulu işlemler sırasıyla;
olacaktır.
İnstagram hesabınız çalındıysa bir yeri aramaktan ziyade savcılık ya da kolluğa ihbarda bulunabilir, Bilgi Teknolojileri Kurumu'na şikayet yapabilir, en yakın adliyede sulh ceza hakimliğinden erişim engeli talep edebilirsiniz.
Sosyal medya hesapları çalındığında akla gelen ilk çözüm TCK dolandırıcılık suçu kapsamında savcılığa şikayette bulunmaktır. Bu doğru bir yöntem olabilir ancak etkin bir yöntem değil. Cumhuriyet savcıları ağır bir iş yükü altındayken bu mahiyetteki soruşturmalarda etkin olamıyorlar.
İkincil yöntem olarak Sulh Ceza hakimliklerinden erişim engeli talebinde bulunmak hem doğru hem de çok etkin yöntem olacaktır. Zira 5651 sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun" 9/1 maddesi;
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilir.
şeklinde düzenlenmiştir.
Anılan kanun maddesinin 2. fıkrasında içerik kaldırma talebini izleyen 24 saat içerisinde yer sağlayıcısının cevap verme yükümlülüğü bulunuyor. Bu da oldukça hızlı ve etkin bir yöntem.
Yukarıda bahsi geçen 5651 sayılı kanun koruması kişi adına açılan sahte hesaplarda da geçerli. Toplum arasında bilinen adıyla fake hesaplara karşı da içerik erişim engeli talebinde bulunulabilir.
Kanunda değinilen kişilik hakları yaşam, sağlık, özgürlükler, şeref ve haysiyet, özel yaşam, isim, resim, his yaşamı gibi kişisel varlıklar üzerindeki haklar olarak örneklendirilebilir. Birilerinin size ait fotoğraflarla İnstagram'da kontrolünüz dışında hesap açması ve bununla ilgili doğrudan 3. kişileri yanıltması kişilik haklarınız zedeleyecektir.
İnternette sadece şahısların değil, tüzel kişilerin de kişilik hakları ihlal edilebilir. Birilerinin size ait şirket, dernek ya da vakfın adıyla sahte hesaplar açması ve insanları aldatması karşısında içeriklere erişim engeli talebinde bulunmak mümkün.
Kaldırılmasını istediğiniz linkleri listeleyerek bu linklerin hangi nedenlerle kaldırılmasını istediğinizi belirtip Sulh Ceza hakimliğine taleplerinizi iletebilirsiniz.