Marka İhlali Durumunda Yapılması Gerekenler? E-Ticaret Platformları Penceresinden Marka Hakkı İhlallerine Bakış
Marka İhlali Durumunda Yapılması Gerekenler? E-Ticaret Platformları Penceresinden Marka Hakkı İhlallerine Bakış
E-ticaret platformlarında sadece büyük şirketler değil küçük esnaf, kobiler, işletmeler ve daha pek çok tacir yer alıyor. Artık çoğu işletme mağazasını sanal ortama taşımış durumda. Ancak e-ticaret platformlarında marka hakkının ihlal edilmesi sık karşılaşın bir durum.
Satıcılar Trendyol, Amazon vb. e-ticaret platformlarında sanal mağazalarını açıyor. Ürünlerini burada satmaya başlıyorlar. Satış rakamları artmaya başladığında buybox’larına yetkisiz satıcıların girmeye başladığını görüyorlar.
Kötüniyetli bazı kişiler çok satılan ürünleri tespit ederek eğer marka tescil belgesi yoksa buybox listelemesine girmektedirler.
Tescilli Markanın İhlal Edilmesi
E-ticaret yaptığınız markanız Türk Patent ve Marka Kurumu bünyesinde tutulan markalar sicilinde tescillenmiş ise bu durumda hukuki aksiyon olmak oldukça kolaydır.
Markası tescilli olan ve 3. Kişiler tarafından marka hakları ihlal edilen kişiler;
- Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti
- Muhtemel tecavüzün önlenmesi.
- Tecavüz fiillerinin durdurulması.
- Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazminini
talep edebilmektedir. Bu sayılan haklara ek olarak yoksun kalınan karın talep edilmesi de mümkündür. Eğer tecavüz edenin fiilleri olmasaydı esas marka hakkı sahibi ne kadar satış yapacaktı yahut bu markanın lisansını hakka saldıran kişiye satmış olsa idi ne kadar bedel ile satardı şeklindeki tutarların da tazminat kalemine eklenmesi mümkündür.
Tescilsiz Markanın İhlal Edilmesi
Tescilsiz marka hakkının ihlal edilmesi halinde ise yine satıcının hakları korunmaktadır. Ancak bu durumda Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca değil Türk Ticaret Kanunu haksız rekabet hükümleri uyarınca bir koruma bulunmaktadır.
Türk Ticaret Kanunu Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır şeklinde hüküm bulunmaktadır.
Aynı şekilde marka hakkı ihlal edilen satıcı;
- Haksız rekabetin tespitini
- Haksız rekabetin önlenmesini
- Haksız rekabet nedeniyle maddi ve manevi tazminat hakkını talep edebilir.
Markanın tescil edilmemiş olması hukuken satıcının haklarının korunmayacağı anlamına gelmemektedir. Yalnızca markanın tescil edilmiş olması ispat kolaylığı sağlar ve dava süreçleri hızlı ilerlemektedir. Buna ek olarak yoksun kalınan kazanç gibi başkaca tazminat kalemlerini talep etmek mümkündür.
E-ticaret Platformlarında Buybox İhlalleri
Satıcılar Trendyol, Amazon, Hepsiburada ve diğer e-ticaret platformlarında satış yaparken genelde satış sayfasının sağ alt köşesinde bir kutucuk yer alır.
Bu kutucuklarda başka mağazaların ilgili ürüne verdiği fiyat teklifleri görülür. Eğer “bu mağazadan alırsanız 6 saat sonra kargoda” gibi ibareler yer alır.
Buybox olarak adlandırılan bu sistem temel mantık olarak bir semt pazarı gibidir. Satıcılar ilgili ürün için tezgah açıp satış yaparlar.
Ancak satılan ürün tescilli bir markaya ait ise satıcı buybox’u kapatabilir. Böylece ürününü sadece kendisi satar ve rakiplerin kendi ürününü satmasını engeller.
Diğer bir ihtimalde ise esas satıcı marka hakkına sahip değildir. Yıllarca emek verdiği ürün ve satış sayfası diğer satıcılar tarafından kullanılmaktadır. Hatta bazı durumlarda kendi ürününü satamaz hale gelir ve buybox’da en aşağı sıralara düşer.
Bu nedenle;
Marka hakkına sahip olmak, tescillenmiş bir marka ile e-ticaret platformlarında satış yapmak önemlidir. Aksi halde Ticaret Kanunu haksız rekabet hükümlerine dayanan ispat faaliyetleri oldukça zor olacaktır.
E-ticaret Marka İhlalleri Suç Teşkil Eder Mi?
Tescilli bir marka hakkını ihlal etmek suçtur. Bu hakkı ihlal eden kişiler 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.
Tescilsiz marka hakkı ise yine haksız rekabet suçunu teşkil eder. Haksız rekabet suçunu işleyenler 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılırlar.
Lexada Hukuk ve Danışmanlık ofisi marka hakkı ihlalleri alanında avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
