Yeni dönemle beraber konut kira sözleşmelerinin e-devlet uygulaması üzerinden yapılacağı duyuruldu. Düzenlemeyle beraber artık ev sahipleri kira sözleşmesini e-devlete yükleyebilecek, kiracı tarafından ise bu sözleşme onaylanabilecek. Böylelikle sözleşme kayıtlı hale gelmiş olacak.
Türk Borçlar Kanunu uyarınca kira sözleşmesi şekil şartına tabi değildir. Yani kira sözleşmesi yazılı olabileceği gibi sözlü olarak da yapılabilir. Ancak genelde yazılı olarak bir kira sözleşmesi yoksa kira ilişkisinin geçersiz olduğu, dava açılıp hak aranamayacağı zannedilir. Bu durum yanlış bir düşüncedir.
Hayır kira sözleşmesinde yazılılık şart değildir. Bunun aksine sözlü olarak da yapılabilir. Ancak yazılı sözleşme yapmak hem kira ilişkisinin varlığını ispatlarken hem de dava aşamasında belirlilik sağlar.
Kira sözleşmesinin bulunmadığı hallerde de ev sahibi kiracıya dava açabilir. Fakat sözleşmenin varlığını ispatlamak için ödeme dekontları, elden verildiyse senet ve belirli şartlarda tanık delillerine başvurmak gerekecek kira ilişkisini ispatlamak zorlaşacaktır.
Kira sözleşmesini e-devlet üzerinden yapmak her ne kadar zorunlu olmasa da sözleşme varlığını ispatlarken dava seyrini kolaylaştıracaktır. Yeni başlayan uygulamayı şimdilik 18 yaş ve üzerinde olan e-devlet kullanıcıları kullanabilecek.
E-devlet uygulaması üzerinde arama kısmına Kira Sözleşmesi İşlemleri yazıldığında ilgili uygulama görülecektir. Ev sahibi sözleşmeyi sisteme yükleyecek, kiracı ise sisteme girerek sözleşmeyi onaylayacaktır. Uygulamadan şimdilik vatandaşlar faydalanabiliyor. İlerleyen aşamada emlakçılar ve kiralamaya yetkili kişiler de bu uygulamadan faydalanabilecektir.
Kural olarak kira sözleşmesi ya feshedilir ya da kanundaki şartların varlığı halinde tahliye davası açılabilir. Bu davaları açabilecek kişi ev sahibidir. Kiracının feshi ve tahliye davası açmasın mümkün değildir. Kısaca hukuki yararı yoktur.
Ancak ev sahibi tarafından açılan tahliye davası hukuka aykırı ise bu sefer ev sahibi haksız tahliye nedeniyle tazminat davası açabilecektir.
Eğer ev sahibi davayı kazanırsa kiracının artık evi tahliye etmesi gerekecektir. Kira sözleşmesi mahkeme kararı ile sona erdirilmiştir. Artık kiracı evden çıkmak zorunda kalır. Eğer bunu yapmaz ise kolluk kuvvetlerince tahliye gerçekleşir.
Ev sahibi tarafından kira davası açılırsa bu dava sulh hukuk mahkemesinde görülecektir. Ancak bulunulan bölgedeki dava sayısına göre dava yoğunluğu değişmektedir. Kira davaları tahminen 1-2 yıl arasında değişmektedir.
Ev sahibi ile kiracı arasında imzalanan sözleşme 1 yıllık ise 1 yılın sona ermesiyle kira sözleşmesinin belirli dönemi biter ama sözleşme sona ermez. Bu sözleşme kanunda belirlenen özel haller yoksa 10 yıl daha devam edecektir.
Kanun koyucu kiracıyı korumakta ve ev sahibinin istediği şekilde kiracıyı evden çıkarmasının önüne geçmektedir.
Kira artış bedeli her yıl sözleşmenin yenilendiği tarihte geçerli olan yıllık TÜFE oranı kadardır. Böylece kira artış bedelini ev sahibi istediği gibi arttıramaz. Her ne kadar sözleşme de daha fazlası yazılı olsa da en fazla kanuni sınır olan TÜFE oranı kadar artırabilecektir.
Kira yenileme dönemi kira sözleşmesinin sona erdiği ayki dönemdir. 2024 kira artış oranı değil 2024’ün ilgili ayındaki oran önemli olacaktır. Bu hususta kira hukuku alanında çalışan bir kira avukatı ile çalışmak ve profesyonel yardım almak oldukça önemlidir.
Detaylı bilgi için;